Waarom overlegt de Belastingdienst niet alle stukken?

Deze vraag houdt mij sinds het lezen van het artikel op RTL Nieuws[1] bezig.

Waar gaat het artikel over?

Volgens het artikel legt de Belastingdienst in belastingprocedures met enige regelmaat niet alle relevante stukken over. Ter onderbouwing worden een aantal uitspraken van de belastingrechter genoemd die het afgelopen jaar zijn gewezen.

Ook worden een aantal fiscaal advocaten geciteerd, die dit beeld bevestigen. De staatssecretaris ontkent niet dat dit weleens voorkomt maar meent dat dit uitzonderingen zijn en dat het ook ‘de beleving is van de betreffende advocaat in die zaak’.

 Welke stukken moet de Belastingdienst overleggen?

 Volgens de Hoge Raad moet de inspecteur alle gegevens aanleveren die van belang zijn voor de beoordeling van het bestreden besluit, de belastingaanslag.

Hiertoe behoren alle stukken die de inspecteur ter raadpleging ter staan of hebben gestaan en die van belang kunnen zijn voor de beslechting van de (nog) bestaande geschilpunten.

Stukken die zich bevinden onder derden, bijvoorbeeld FIOD/OM, en die niet aan de inspecteur zijn verstrekt, hoeft hij niet over te leggen.

 Wat de ‘op de zaak betrekking hebbende stukken zijn’ is een dynamisch begrip. Er kunnen in de loop van de procedure stukken ‘afvallen’, bijvoorbeeld omdat de aangelegenheid niet langer in geschil is. Stukken die in de loop van de procedure ter beschikking van de inspecteur komen, moet hij alsnog overleggen.

 Wat is het belang van de stukken?

 Wat onder op de zaak betrekking hebbende stukken moet worden verstaan, moet dus ruim worden uitgelegd. Niet alleen de stukken die hij gebruikt ter onderbouwing van zijn besluit maar ook de stukken die hem bij die beoordeling ter beschikking hebben gestaan of later ter beschikking komen moet hij inbrengen.

 Door de verplichting om alle stukken te overleggen die de inspecteur ter beschikking hebben gestaan en bij de besluitvorming een rol hebben gespeeld, kan worden beoordeeld of de inspecteur in het licht van alle stukken tot de juiste conclusie is gekomen. Deze beoordeling gaat dus verder dan de toets of de inspecteur zijn besluit kan onderbouwen. Voor boetes komt daarbij dat de inspecteur ook het voor de belastingplichtige ontlastend materiaal moet overleggen.

 Wat zijn de consequenties als de stukken niet worden overgelegd?

 Een goede en volledige beoordeling kan niet plaatsvinden als niet alle op de zaak betrekking hebbende stukken zijn overgelegd. Ik vind het goed dat de media hier aandacht voor heeft. De staatssecretaris zegt dat het in de meeste zaken wel goed gaat, dat zal misschien ook wel, maar mijn ervaring is dat in die zaken waarin het niet goed gaat, de ontbrekende stukken vaak van beslissend belang zijn. Dat de belastingrechter aan het ontbreken van die stukken met enige regelmaat consequenties verbindt, laat zien dat dit dus niet alleen ‘de beleving van een advocaat in een zaak is’. Waarom overlegt de Belastingdienst niet gewoon alle stukken? Een concreet antwoord hierop heb ik helaas niet.

 Volgens de staatssecretaris wordt er binnen de Belastingdienst aan deze kwestie aandacht besteed. Heel fijn, maar opgelost is het tot op heden nog niet. Ik sluit me daarom graag aan bij de oproep van mijn collega’s zorg gewoon dat het niet meer gebeurt.