Op 10 juni 2011 heeft de Hoge Raad beslist dat geschillen in belastingzaken binnen een redelijke termijn moeten worden behandeld (HR 10 juni 2011, nr. 09/02639, ECLI:NL:HR:2011:BO5046).
Overschrijding redelijke termijn
Als deze redelijke termijn wordt overschreden wordt spanning en frustratie verondersteld en moet een schadevergoeding worden betaald door de Belastingdienst of de Staat.
Iedere fase (bezwaar en beroep, hoger beroep, cassatie) mag als uitgangspunt 2 jaar duren. Inspecteur en rechtbank hebben samen 2 jaar.
Hoogte van de schadevergoeding
Als de redelijke termijn is overschreden moet voor de schadevergoeding als uitgangspunt worden gehanteerd een tarief van €500 per half jaar waarmee die termijn is overschreden. Het totaal van de overschrijding moet naar boven worden afgerond. Bij een overschrijding van 8 maanden bedraagt de schadevergoeding €1.000.
Samenhangende zaken
Als belastingplichtige meerdere zaken heeft lopen over hetzelfde onderwerp, wordt slechts eenmaal het tarief van €500 per half jaar vergoed. Als de zaken niet te tegelijkertijd zijn gaan lopen, moet worden gekeken naar de zaak waarin als eerste een rechtsmiddel is aangewend.
Financieel gering belang
De rechter kan volstaan met de vaststelling dat de redelijke termijn is overschreden als het financiele belang gering is. Er wordt in dat geval geen schadevergoeding toegekend. In zijn arrest van 24 februari 2017 heeft de Hoge Raad beslist dat sprake is van een financieel gering belang, als het financiële belang minder is dan €15 (HR 24 februari 2017, nr. 16/02302, ECLI:NL:HR:2017:292).
Financieel belang verhoogd naar €1.000
In zijn arrest van 14 juni 2024 heeft de Hoge Raad zijn rechtspraak hierover aangepast (HR 14 juni 2024, nr. 22/04592, ECLI:NL:HR:2024:853). De Hoge Raad heeft beslist dat als het financiële belang niet meer dan €1.000 bedraagt en de termijn met niet meer dan 12 maanden is overschreden, de rechter in dat geval kan volstaan met de constatering dat de redelijke termijn is overschreden. Er wordt in dat geval geen schadevergoeding toegekend.
Bij de beoordeling van de omvang van het financiele belang moet worden gekeken naar het financiele voordeel dat belastingplichtige in de hoofdzaak kan behalen als zijn standpunt wordt gevolgd. Proceskostenvergoedingen en schadevergoedingen tellen hierbij niet mee. Per fase (bezwaar, beroep, hoger beroep etc) moet worden bepaald wat het financiële belang van belastingplichtige is.
Meestal is het financiële belang duidelijk, maar dat is niet altijd zo, bijvoorbeeld in WOZ-zaken, dan moet belastingplichtige de feiten stellen, en bij betwisting aannemelijk maken, op grond waarvan het financiële belang kan worden vastgesteld.
In de zaak die heeft geleid tot het arrest van de Hoge Raad van 14 juni 2024 bedroeg het financiële belang van belastingplichtige €0,80. Belastingplichtige had een rentevergoeding gekregen van het Waterschap De Dommel van €1,20, maar belastingplichtige meende dat dit €2 moest zijn. Zowel rechtbank als Hof hebben beslist dat de redelijke termijn was overschreden maar dat wegens het geringe financiele belang geen schadevergoeding wordt toegekend.
Hiertegen is dus cassatie ingesteld. De Hoge Raad wijst niet alleen het beroep in cassatie af maar ziet meteen aanleiding om het bedrag van €15 fors te verhogen naar €1.000.
Ik kan mij niet voorstellen dat het belastingplichtige om die €0,80 was te doen. Over lokale heffingen wordt vaak geprocedeerd door zogenoemde no-cure-no-pay bureaus. Hierbij staat niet altijd het belang van de belastingplichtige voorop, maar wordt alleen geprocedeerd om proceskosten- en schadevergoedingen te verkrijgen. Daarvoor is de rechtsbescherming niet bedoeld. Ik ben er voorstander van dat dit wordt aangepakt.
Vragen die onder meer een rol spelen:
-Welke uitgangspunten heeft de Hoge Raad geformuleerd?
-Kun je ook een schadevergoeding krijgen als de redelijke termijn in een boetezaak is overschreden?
-Moet je een beroep doen op de overschrijding van de redelijke termijn of toetst de rechter dan ambtshalve?
-Wanneer kan de redelijke termijn worden verlengd?
Wil je de blog als eerste ontvangen of wil je weten waar je de antwoorden op deze vragen kunt vinden? Meld je dan aan via deze link.
